De ‘heart rate variability’(HRV) is de variatie in tijd tussen twee opeenvolgende hartslagen

Wat zegt de HRV?

Het lichaam heeft een zenuwstelsel dat veel functies aanstuurt zonder dat wij daar bewust bij nadenken. Hartslag, ademhaling, ontlasting, zweten en spijsvertering zijn daar enkele voorbeelden van. Dit zenuwstelsel heet het autonome zenuwstelsel en bestaat uit twee delen: de sympaticus en de parasympaticus.

Sympaticus

sympatisch-parasympatisch zenuwstelselDe sympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het gaspedaal van een auto. Als de sympaticus geactiveerd wordt gaat de ademhaling sneller, de hartslag gaat omhoog, de doorbloeding stagneert en de spijsvertering staat stil. Er komt adrenaline vrij met als doel om pijn en vermoeidheid, tijdelijk, niet of minder te voelen. Vroeger was dit zinvol bij levensgevaarlijke situaties. We zagen een leeuw en werden bang. Het sympatische deel werd geactiveerd (adrenaline) waardoor wij lichamelijk fitter waren en geestelijk scherper. Zo konden wij vluchten voor de leeuw. Tot het gevaar weg was en wij zittend aan een beek van de schrik bijkwamen en het parasympatische deel weer activeerden. Nu wordt de sympaticus geactiveerd bij stress, verdriet, trauma’s en zorgen in plaats van bij levensgevaarlijke situaties. Deze oorzaken kunnen echter veel langer aanhouden waardoor het lichaam te lang geactiveerd wordt, zonder dat herstel de kans krijgt.

Parasympaticus:

De parasympaticus is het deel dat we kunnen vergelijken met het rempedaal van een auto. Als de parasympaticus geactiveerd wordt gaat de ademhaling langzamer en minder diep, de hartslag daalt, de doorbloeding komt op gang evenals de spijsvertering. De parasympaticus is belangrijk bij herstel, rust en aanvullen energievoorraden.

Bij veel mensen met burn-out, ME of het chronische vermoeiheidssyndroom zien we dat de sympaticus overuren draait en dat de parasympaticus nauwelijks actief is. Het gaspedaal wordt continu ingetrapt en het lichaam krijgt geen gelegenheid zich te herstellen. Dit is een puur lichamelijke reactie op (psychologische) stress, verdriet of trauma’s. Deze reactie kun je afleiden uit de HRV en dat is meetbaar.

Welke klachten zijn kenmerkend bij een slechte HRV?

Als de balans tussen de sympaticus en de parasympaticus langdurig verstoort is zal dat veel klachten kunnen veroorzaken.

Enkele klachten: vermoeidheid, concentratieproblemen, gejaagdheid, overal tegenop zien, hartkloppingen, duizeligheid.

Kun je de HRV bewust beïnvloeden?

Als de HRV test inderdaad aangeeft dat de balans tussen het gaspedaal en het rempedaal een disbalans is geworden dan kun je met gedachten en ademoefeningen deze corrigeren. Bij veel oefening zal het lichaam onbewust de goede balans weer oppakken.

Ademtherapie

Ademen, het lijkt allemaal zo gewoon, maar toch kunnen we door stress geheel ontregeld raken en ons een verkeerde ademhaling aanleren zonder dat wij hier erg in hebben. Een chronisch ontregelde ademhaling kan bovendien leiden tot allerlei lichamelijk klachten en daarmee ook op onze gemoedstoestand. Denk maar aan hyperventilatie, angst en paniekaanvallen, maar ook burnout, fibromyalgie of vermoeidheid na kanker.

Het volgen van ademhalingstherapie kan helpen de ademhaling langzaam te veranderen; dit is een proces waar enige tijd voor nodig is omdat verkeerd ademen moet worden afgeleerd en een nieuwe techniek moet worden aangeleerd. Uw wordt meer ontspannen, belastbaarheid en stressbestendigheid neemt door het volgen van ademtherapie toe.

Goed ademen doet leven!

Klachten waarbij adem- en ontspanningstherapie toegepast kan worden zijn o.a.:

Burnout, hyperventilatie, stress gerelateerde klachten, gespannenheid, angst, paniek psychosomatische klachten, slaapproblemen, vermoeidheid, buikklachten, hoofdpijn.

Samenvattend

Je kunt, door de HRV te meten, erachter komen of iemand roofbouw pleegt op zijn lichaam. Daarna kun je door middel van (adem)oefeningen ervoor zorgen dat de HRV-waarden verbeteren. Daarmee zullen veel lichamelijke klachten verminderen of verdwijnen.

Wil je meer info over HRV, laat dan je e-mailadres achter, dan sturen we je wat nuttige informatie!